Στην Αρχαϊκή περίοδο πολεμικές συρράξεις συνέβαιναν κυρίως μεταξύ των γειτονικών πόλεων για τον έλεγχο των συνόρων. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό αυτών των συρράξεων είχαν τη μορφή επιδρομών. Μάλιστα ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι οι επιδρομές ήταν χαρακτηριστικό στοιχείο του ελληνικού κόσμου από την αρχή της ιστορίας του. Δεν είναι εξακριβωμένο απόλυτα -αν και είναι πολύ πιθανόν να ίσχυε- εάν οι πολεμικές συμπλοκές για πολιτικούς λόγους είχαν και αυτές τη μορφή ληστρικών επιδρομών (Θουκυδίδης, Iστοριών 1.2, 1.24).

Μέσω του πολέμου, η ελληνική πόλη είχε την ευκαιρία να αυξήσει τη δύναμή της αποκτώντας περισσότερες γεωργικές εκτάσεις, ενώ την ίδια στιγμή έθετε σε κίνδυνο την επιβίωση των γειτόνων της με την καταστροφή ή την ιδιοποίηση της καλλιεργήσιμης γης τους. Επιπλέον, τα λάφυρα οποιασδήποτε μορφής αποτελούσαν σημαντική πηγή πλούτου για τους στρατούς των πόλεων.

Οι τακτικές πολεμικές εκστρατείες ήταν άλλος ένας τρόπος, για να συμπληρωθούν οι υπάρχουσες προμήθειες τροφίμων με την αρπαγή των ξένων, αλλά και για να προστατευθεί η δική τους παραγωγή από οποιαδήποτε ξένη επιβουλή. Για το χρονικό διάστημα που διαρκούσαν αυτές, οι αγρότες ήταν παράλληλα και στρατιώτες. Στην αρχαϊκή Ελλάδα, ειδικά μετά την επικράτηση της νέας πολεμικής μεθόδου, της οπλιτικής φάλαγγας, οι ρόλοι του αγρότη και του οπλίτη ήταν άμεσα συνδεδεμένοι μεταξύ τους.


Στις περισσότερες ελληνικές πόλεις, οι ίδιοι οι πολίτες έπρεπε να προμηθεύονται τον οπλιτικό εξοπλισμό τους, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε στρατιωτικές εκστρατείες. Η Σπάρτηαποτελούσε εξαίρεση σε αυτό μια και η ίδια η πόλη πρόσφερε τα όπλα στους στρατιώτες της. Αναπόφευκτα, μόνον όσοι ανήκαν στα ισχυρά οικονομικά στρώματα αποτελούσαν τα μέλη των στρατευμάτων. Αρχικά, οι αριστοκράτες συγκροτούσαν κυρίως το ιππικό. Με τη σταδιακή όμως επικράτηση της οπλιτικής φάλαγγας και με τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα στην Αθήνα, η τάξη των ζευγιτών ή διακοσιομέδιμνων αποτέλεσε πλέον τη βάση του στρατού.


Οι δύο πρώτες οικονομικές τάξεις, οι πεντακοσιομέδιμνοι και οι ιππείς (τριακοσιομέδιμνοι), συνέχισαν να επανδρώνουν το ιππικό. Με τον καιρό, όμως, το σώμα των ιππέων άρχισε να χάνει την κυρίαρχη θέση που είχε στο στράτευμα και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που έπαιζε μέχρι τότε στις πολεμικές συγκρούσεις. Πιθανότατα, λοιπόν, ορισμένοι από τους πεντακοσιομέδιμνους και τους ιππείς να επέλεγαν ή και να αναγκάζονταν να υπηρετούν πλέον στο σώμα των οπλιτών. Από την άλλη πλευρά, οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις μετείχαν ως ακροβολιστές ή ως απλοί κωπηλάτες.



| εισαγωγή | γεωργία | εμπόριο | πολιτειακή οργάνωση | Αρχαϊκή Περίοδος

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή.