Η συνθηκολόγηση της Αθήνας με τη Σπάρτη μετά την ήττα της στον Πελοποννησιακό πόλεμο (404/3 π.Χ.) σήμαινε την απώλεια της ηγεμονίας της, τον αφοπλισμό της πόλης και την επάνοδο των κληρούχων στην Αττική. Η Αθήνα στην προσπάθειά της να ανακτήσει ορισμένες από τις θέσεις της στο Αιγαίο, που θα ενίσχυαν το εμπόριό της και θα επέτρεπαν τον επισιτισμό της πόλης, συμμετείχε στον αντιλακωνικό συνασπισμό, τον οποίο σχημάτισαν το 395 π.Χ. πολλές πόλεις, που ήταν δυσαρεστημένες από την πολιτική της Σπάρτης. Ο πόλεμος που ακολούθησε έμεινε γνωστός ως Κορινθιακός πόλεμος, από το γεγονός ότι οι περισσότερες χερσαίες επιχειρήσεις διεξήχθησαν κοντά στην Κόρινθο, ενώ οι θαλάσσιες επιχειρήσεις έγιναν στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι αθηναϊκές επιτυχίες στην περιοχή του Αιγαίου προκάλεσαν ανησυχία στον πέρση βασιλιά, ο οποίος εκμεταλλευόμενος την κόπωση που ο πόλεμος είχε προκαλέσει στην Ελλάδα, συγκάλεσε εκπροσώπους από τις ελληνικές πόλεις, για να υπογράψουν συνθήκη ειρήνης, γνωστή ως "Βασίλειος ή Ανταλκίδειος ειρήνη" με όρους σχετικά ευνοϊκούς για τους Αθηναίους (386 π.Χ.).

Η Αθήνα, αν και στην αρχή διατήρησε τους όρους της συνθήκης, στη συνέχεια, προσπαθώντας να εμποδίσει την εδραίωση της κυριαρχίας των Λακεδαιμονίων στην ηπειρωτική Ελλάδα, συσπείρωσε γύρω της αρκετές ελληνικές πόλεις ιδρύοντας τη Β' Αθηναϊκή συμμαχία. Όμως η άσχημη κατάσταση που προήλθε από τις αυθαιρεσίες των Αθηναίων και τις πιέσεις που ασκούσαν στις συμμαχικές πόλεις καθώς κι από τις πολεμικές αποτυχίες τους επιδεινώθηκε με την αποστασία των συμμάχων και προετοίμασε το συμμαχικό πόλεμο (357-355 π.Χ.), όπου η Αθήνα ηττήθηκε και οι επαναστατημένες πόλεις ανέκτησαν την αυτονομία τους. Η απογοήτευση ορισμένων πνευματικών κύκλων από την πολιτική πορεία της Αθήνας ήταν εμφανής, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από τα έργα αυτής της περιόδου: του Ισοκράτη, Περί ειρήνης και του Ξενοφώντα, Πόροι.

Η Αθήνα μετά το τέλος του συμμαχικού πολέμου, από τον οποίο βγήκε ηττημένη, απέφυγε στο εξής να αναλάβει εκστρατείες και προσπάθησε να ανορθώσει την ιδιωτική οικονομία και να αυξήσει τα κρατικά έσοδα. Ο Εύβουλος, ο οποίος ήταν στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. σημαντικό πρόσωπο στην πολιτική ζωή της Αθήνας, υιοθέτησε μέτρα για τον αυστηρότερο έλεγχο της διαχείρησης των οικονομικών υποθέσεων της πόλης. Eπίσης, ενδιαφέρθηκε για τη διάθεση του πλεονάσματος του προϋπολογισμού σε δημόσια και κοινωφελή έργα και στα θεωρικά. Επιπλέον, η προσοχή του στράφηκε στη διοργάνωση μεγαλόπρεπων εορτών και στην εκμετάλλευση των μεταλλείων του Λαυρίου.