Η τυπική αποικία ήταν κατά βάση μία αγροτική κοινότητα. Οι περισσότερες ελληνικές αποικίες ιδρύθηκαν ως αυτόνομες πόλεις υπό την αιγίδα κάποιας μητρόπολης, η οποία προμήθευε τον ιδρυτή (οικιστής) και πιθανότατα τα πλοία και τους τεχνίτες για την ίδρυση της αποικίας. Ο στόχος κάθε πόλης ήταν η αυτάρκεια. Για αυτόν το λόγο, κατελάμβαναν και καλλιεργούσαν αρκετή γη, ώστε να είναι σε θέση να εξασφαλίσουν στον πληθυσμό τους αρκετή τροφή.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το σύστημα διάθεσης της γης στις νέες αποικίες. Είναι πολύ πιθανόν ότι οι συνθήκες διέφεραν από τη μία αποικία στην άλλη. Δεν είναι γνωστό, εάν οι κλήροι μοιράζονταν στους κατοίκους ισότιμα, ούτε επίσης είναι σαφής η "τύχη" της γης σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε αυτή του θανάτου του ιδιοκτήτη της. Όπως και να είχαν τα πράγματα, δεν ήταν δυνατόν τελικά να αποφευχθούν οι ανισότητες στις αποικίες, όπως για παράδειγμα αυτές που σημειώθηκαν ανάμεσα στους πρώτους αποίκους ή τους απογόνους τους και σε όσους ήρθαν για εγκατάσταση αργότερα.

Συνήθως, οι κάτοικοι μίας αποικίας είχαν κοινό τόπο καταγωγής και η αποικία-πόλη που ίδρυαν είχε σχέσεις με μία μόνο μητρόπολη. Παραδείγματα αποτελούν οι περισσότερες αποικίες της Κορίνθου ( Αμβρακία, Κέρκυρα, Ποτείδαια, Συρακούσες), της Χαλκίδας (Ζάγκλη, Ρήγιο, Λεοντίνοι, Κατάνη κ.ά.), της Ερέτριας (Μεθώνη, Μένδη, κ.ά.), της Μιλήτου ( Άβυδος, Απολλωνία Ποντική, Κύζικος, Οδησσός, Ολβία, Σινώπη, κ.ά.), των Μεγάρων (Βυζάντιο, Χαλκηδόνα, Σηλυμβρία, κ.ά.) και άλλων πόλεων.

Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις μικτών αποικιών που ονομάστηκαν έτσι, επειδή ιδρύθηκαν από κατοίκους διαφορετικών ελληνικών πόλεων, όπως η Γέλα στη Σικελία -που ιδρύθηκε από Ρόδιους και Κρήτες- ή η Κύμη και οι Πιθηκούσσες στην Κάτω Ιταλία από Χαλκιδαίους και Ερετριείς. Εκτός από τη γεωργία, άλλες πηγές εσόδων για ορισμένες αποικίες ήταν η πειρατεία και η αλιεία. Για παράδειγμα, στην περιοχή της Μαύρης θάλασσας, η αφθονία θαλάσσιων και ποταμίσιων ψαριών ευνόησε την ανάπτυξη εμπορίου παστών ή λιαστών ειδών, όπως ο τόνος και η ρέγγα.