Οι Θεσσαλοί, κατά το Θουκυδίδη, κατέλαβαν τη χώρα που έφερε το όνομά τους, εξήντα χρόνια μετά τα Τρωϊκά. Ο Αλευάς Α' της Λάρισας, ο πρώτος ταγός της περιοχής, τη χώρισε σε τέσσερα τμήματα, τα ονομαζόμενα τετράδες: τη Θεσσαλιώτιδα, την Πελασγιώτιδα, την Iστιαιώτιδα και τη Φθιώτιδα. Eπικεφαλής των τετράδων ήταν οικογένειες όπως οι Αλευάδες της Λάρισας, οι Σκοπάδες της Κραννώνος και οι Εχεκρατίδες της Φαρσάλου. Όρισε επίσης το κάθε γένος σε περίπτωση πολέμου να παρέχει σαράντα ιππείς και ογδόντα πελταστές. Ο ταγός, αρχικά, οριζόταν σε περίπτωση πολέμου διοικητής του στρατού. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, διατηρούσε την εξουσία αυτή εφ' όρου ζωής. Οι προηγούμενοι κάτοικοι εγκατέλειψαν τη χώρα, και όσοι παρέμειναν αποτέλεσαν την ομάδα των πενεστών στην κεντρική πεδιάδα ή των περιοίκων στην Περραιβία, τη Μαγνησία και την Αχαΐα-Φθιώτιδα. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η οργάνωση της Θεσσαλίας δεν εξελίχθηκε από τους ομηρικούς χρόνους. Την άποψη αυτή ενισχύουν μεταξύ άλλων η αναφορά στη διοργάνωση ταυροκαθαψίων και οι περιγραφές των ιδιαίτερων εθίμων της φιλοξενίας και των συμποσίων.

Η σταδιακή συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του ταγού ίσως και να συνδέεται με την ανάμιξη των Θεσσαλών στα πολιτικά πράγματα της κεντρικής Ελλάδας. Στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. ο Κλεόμαχος της Φαρσάλου συμμετείχε στο πλευρό των Χαλκιδέων σε μία μάχη του Ληλάντιου πολέμου. Η παρέμβαση του θεσσαλικού ιππικού μπορεί ίσως να ερμηνευτεί από τους δεσμούς ξενίας που συνέδεαν τους Εχεκρατίδες και την οικογένεια του Αμφιδάμαντα της Χαλκίδας, αλλά ίσως και να αποτελεί μία πρώτη ένδειξη της διάθεσης των Θεσσαλών να επεκτείνουν την επιρροή τους. Μετά την προσάρτηση, εξάλλου, της Αινίδος και της Μαλίδος οι Θεσσαλοί απέκτησαν την πλειοψηφία στην Αμφικτυονία της Ανθέλας, με κέντρο της το ιερό της Δήμητρας. Η προσπάθεια αυτή γίνεται πιο εμφανής μετά τον Α' Ιερό πόλεμο, στο β' μισό του 6ου αιώνα π.Χ. Σταδιακά, ωστόσο, στα πλαίσια του Κοινού των Θεσσαλών οι πόλεις άρχισαν να κόβουν νομίσματα, ένδειξη της σταδιακής αυτονόμησής τους έναντι του Κοινού. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., αναφέρονται ως άρχοντες των πόλεων ο επεστακών ταγός και ο υλωρός, ο δασονόμος δηλαδή που είχε την ευθύνη των περιχώρων της πόλης. Πολιτικά δικαιώματα είχαν μάλλον μόνο οι αγαθοί, οι γαιοκτήμονες που δεν είχαν ανάγκη να εργάζονται. Η Εκκλησία του δήμου, κι εάν ακόμα υπήρχε, πρέπει να διέθετε περιορισμένες αρμοδιότητες.