Η ζωφόρος του Παρθενώνα περιέτρεχε τον κυρίως ναό και όχι το πτερό, όπως ήταν σύνηθες στους ναούς ιωνικού ρυθμού. Είχε ύψος 1 μέτρο και το αρχικό της μήκος ήταν 160 μέτρα. Από αυτά 17 περίπου είναι γνωστά μόνο από τα σχέδια του Carrey και άλλα 14 έχουν καταστραφεί εντελώς. Το ανάγλυφο είναι αρκετά χαμηλό, αλλά χάρις στην εξαιρετική δεξιοτεχνία των γλυπτών αποδίδεται πειστικά το βάθος μέχρι και τεσσάρων αλλεπάλληλων μορφών.

Η ζωφόρος παριστάνει την πομπή των Παναθηναίων που έφερνε στον Παρθενώνα τον καινούργιο πέπλο της θεάς. Η πομπή χωρίζεται σε δύο ομάδες που ξεκινούν από τη νοτιοδυτική γωνία του ναού και συναντώνται στο μέσον της ανατολικής πρόσοψης με τη σκηνή του πέπλου. Κατά μήκος της δυτικής πλευράς εμφανίζονται ιππείς δίπλα στα άλογά τους. Στη βορειοδυτική γωνία η πομπή ξεκινάει και κατά μήκος των μακρών πλευρών του σηκού εμφανίζεται σε πλήρη εξέλιξη. Παρουσιάζονται μορφές ιππέων, αρματοδρόμων και αποβατών καθώς και ανδρών που οδηγούν βόδια για θυσία. Παριστάνονται ακόμα μορφές με καλάθια, υδρίες και κλαδιά (κανηφόροι, υδροφόροι, θαλλοφόροι). Στην ανατολική πλευρά η παράδοση του πέπλου στον άρχοντα βασιλέα πλαισιώνεται από τους Ολύμπιους θεούς, χωρισμένους σε δύο ομάδες.


Η παρεμβολή σκηνών προετοιμασίας σ' όλο το μήκος και των δύο πομπών, οι ενδυματολογικές διαφορές των συμμετεχόντων και η παρουσία δυσανάλογα πολλών ιππέων, αλλά και των θεών γύρω από την κεντρική σκηνή του πέπλου, έδωσαν τροφή σε ποικίλες θεωρίες. Οι διαφορές που εντοπίζονται σε σχέση με τις περιγραφές της πομπής από τις αρχαίες πηγές συνέτειναν στη σύγχυση. Για ορισμένους μελετητές η πομπή απεικονίζεται σε διάφορες χρονικές περιόδους της αθηναϊκής ιστορίας. Kατ' άλλους εμπεριέχει στοιχεία αφηρωισμού των νεκρών του Μαραθώνα. Σύμφωνα τέλος με την επικρατέστερη άποψη αποτελεί ένα συνονθύλευμα από σκηνές διαφορετικού τόπου και χρόνου, ταυτίζεται με μία εξιδανικευμένη αναπαράσταση του θρησκευτικού γεγονότος και αποδίδει τη δόξα της αθηναϊκής πολιτείας και της προστάτιδας θεάς της.



| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία | Κλασική Εποχή

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.