Με μήκος 28,8 μέτρα και ύψος 3,4 μέτρα τα αετώματα του Παρθενώνα ήταν τα μεγαλύτερα που είχαν λαξευτεί μέχρι τότε στην Ελλάδα. Οι συνθέσεις τους αναπτύσσονται κατά τρόπο ώστε να αποφεύγεται η εντύπωση μετωπικότητας και να τονίζεται η τρίτη διάσταση. Αυτό επιτυγχάνεται με βαθιά λάξευση που δημιουργεί έντονη φωτοσκίαση, με ελαφρές ασυμμετρίες στα άκρα των συνθέσεων και με λοξή τοποθέτηση ορισμένων μορφών ή προβολή μελών πέρα από την άκρη του γείσου.

Τα γλυπτά διαγράφονταν ακόμα πιο έντονα στο βαθύ αέτωμα, καθώς το τύμπανο ήταν βαμμένο σκούρο μπλε. H δυναμικότητα των συνθέσεων εστιάζεται στην ένταση και την κινητικότητα των κεντρικών μορφών, ενώ προχωρώντας προς τα άκρα οι μορφές γαληνεύουν.

Το θέμα του δυτικού αετώματος, που είναι αυτό που βλέπει κανείς πλησιάζοντας τον Παρθενώνα από τα Προπύλαια, είναι η έριδα της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την πόλη των Αθηνών. Σώζονται οι περισσότερες μορφές έστω και τμηματικά. Οι δύο θεϊκές μορφές, αν και αντιθετικές, αποτελούν ένα κλειστό σύνολο στο κέντρο. Μεταξύ τους βρισκόταν πιθανόν μία ορειχάλκινη ελιά. H Αμφιτρίτη και η Ίρις απεικονίζονται στο άρμα του Ποσειδώνα, ενώ σ' εκείνο της Αθηνάς ο Ερμής και πιθανόν μια Νίκη. Ο βασιλιάς Κέκροπας ως κριτής ή μάρτυρας του αγώνα εμφανίζεται στην αριστερή κερκίδα. Για τις υπόλοιπες μορφές έχουν εκφραστεί διαφορετικές απόψεις, αλλά οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι πρόκειται για πρόσωπα από το μυθολογικό παρελθόν της Αττικής.

Το θέμα του ανατολικού αετώματος είναι η γέννηση της Αθηνάς. Σώζονται μόνο οι μορφές των δύο άκρων και ένας κορμός που αποδίδεται στον Ποσειδώνα, καθιστώντας την ανασύσταση της σκηνής πολύ δύσκολη. Από τις διάφορες προτάσεις αποκατάστασης έχει επικρατήσει η λεγόμενη "της Βασιλείας". Ο Δίας βρισκόταν στο κέντρο, αριστερά του η Αθηνά και πίσω της ο Ποσειδώνας. Δεξιά του Δία έστεκε η Ήρα ή Εστία και πίσω της ο Ήφαιστος. Τα δύο άρματα που προτείνονται σ' αυτήν την ανασύσταση δε φαίνονται απαραίτητα. Σε αυτά τοποθετούνται υποθετικά ο Άρης και η Ίριδα από τη μια και ο Ερμής με την Αμφιτρίτη από την άλλη. Στη δεξιά κερκίδα σώζονται τρεις γυναικείες μορφές και μια αντρική. Ταυτίζονται με την Ειλείθυια, τη Δήμητρα, την Κόρη και το Διόνυσο.

Σώζονται επίσης τα άλογα από το άρμα του Ήλιου που ανατέλλει, και στο αριστερό άκρο το άρμα της Σελήνης που δύει. Ένα σύνταγμα τριών γυναικείων μορφών από την αριστερή κερκίδα ταυτίζεται με την Αφροδίτη, την Άρτεμη και τη Λητώ.
Τα ακρωτήρια ήταν συνθέσεις φύλλων και βλαστών ακάνθου που κατέληγαν σε ανθέμια και σώζονται αποσπασματικά.

| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία | Κλασική Εποχή

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.