Το μεγαλύτερο οικονομικό όφελος για την Αθηναϊκή ηγεμονία προερχόταν από τη γη. Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι, ενώ ο Περικλής αποκαλούσε τους Πελοποννήσιους αυτουργούς -αγρότες δηλαδή που καλλιεργούσαν τη δική τους γη (Ιστοριών 1.141)- τόνιζε ότι οι Αθηναίοι διέθεταν γη πολλή και στα νησιά και στη στεριά (Ιστοριών 1.143). Στο χρονικό διάστημα από τους Περσικούς πολέμους μέχρι την έναρξη του Πελοποννησιακού η Αθήνα είχε ιδρύσει εκτός Αττικής ένα σεβαστό αριθμό από κοινότητες, τις κληρουχίες, κυρίως στην Εύβοια. Σε κάθε περιοχή η πόλη διένειμε κομμάτια γης στους πολίτες της, από τα οποία άλλα τα καλλιεργούσαν οι ίδιοι και άλλα τα νοίκιαζαν σε ντόπιους. |
Ο ακριβής αριθμός των αθηναίων αποίκων και κληρούχων την περίοδο της ηγεμονίας της πόλης τους δεν είναι γνωστός. Υπολογίζεται ότι κυμαινόταν μεταξύ των 5000 και 10.000 ανθρώπων. Θα πρέπει να τονιστεί όμως ότι πολλοί περισσότεροι Αθηναίοι επωφελήθηκαν από την κατάσταση που διαμορφώθηκε. Εκτός από όσους άφηναν την Αθήνα, για να εγκατασταθούν αλλού, οι συγγενείς τους -για παράδειγμα οι αδελφοί τους- δεν υποχρεώνονταν πλέον να μοιραστούν με εκείνους την οικογενειακή τους γη. Ωστόσο, οι περισσότεροι που έπαιρναν την απόφαση να εγκαταλείψουν την πόλη πιθανόν να ανήκαν στην τάξη των θητών, ήταν δηλαδή πολίτες που είχαν πολλά να κερδίσουν και ελάχιστα να χάσουν με αυτήν την επιλογή.
| εισαγωγή | γαιοκτησία-γεωργία | εμπόριο | μεταλλεία | | |||
| κρατική πρόνοια | λειτουργίες | ιδιωτική περιουσία | | |||
|