Ο δρόμος προς την Ακαδημία, ο οποίος περνούσε μέσα από τη Θριάσια πύλη, εκτός από τα ιερά θεών και ηρώων είχε κατά μήκος του και τάφους. Η περιοχή έξω από την πύλη αποτελούσε το δημόσιο ταφικό χώρο, όπου σύμφωνα με το αθηναϊκό έθιμο (πάτριος νόμος) θάβονταν τα οστά των νεκρών του πολέμου. Η χρονολογία της έναρξης του θεσμού παραμένει άγνωστη, όπως επίσης άγνωστο είναι και το αν ακολουθήθηκε, μετά την καθιέρωσή του, χωρίς εξαιρέσεις. Είναι πάντως βέβαιο ότι δεν εφαρμόστηκε για τους νεκρούς του Mαραθώνα και των Πλαταιών.

Η μοναδική σωζόμενη τοπογραφική περιγραφή των δημόσιων τάφων της Aθήνας, του λεγόμενου "Δημόσιου Σήματος", σώζεται στον Παυσανία. Η ακρίβειά της βέβαια είναι αμφισβητούμενη, γιατί ακόμη και αν ο Παυσανίας στηρίχτηκε σε μαρτυρίες του 4ου αιώνα π.X., η εδαφική διαμόρφωση του Kεραμεικού είχε υποστεί αλλαγές μέσα στο χρόνο.

Οι πρωιμότεροι δημόσιοι τάφοι, που έχουν αποκαλυφτεί μέχρι τώρα, ήταν παραταγμένοι παράλληλα στο Θεμιστόκλειο τείχος, από το οποίο τους χώριζε μόνον η Περιφερική Οδός. Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου οι τάφοι αυτοί καλύφτηκαν και αργότερα η περιοχή αναδομήθηκε. Τότε οι δημόσιες ταφές άρχισαν να καταλαμβάνουν τη βόρεια και τη νότια πλευρά του προτειχίσματος, που είχε ανεγερθεί παράλληλα στο Θεμιστόκλειο τείχος κατά το δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ., καθώς και κάποια σημεία εκατέρωθεν της οδού Ακαδημίας και της Θριάσιας πύλης. Μολονότι, ο Παυσανίας περιγράφει συνολικά 20 ομαδικές ταφές αντρών που σκοτώθηκαν σε μάχες, κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα π.Χ., ο μόνος τάφος που έχει αναμφισβήτητα ταυτιστεί είναι των Λακεδαιμονίων (404/3 π.X.).

Mερικοί από τους δημόσιους τάφους είχαν περίτεχνο γλυπτό διάκοσμο -συνήθως παραστάσεις ιππέων και πολεμιστών- και επιγραφή που ανέφερε το όνομα του νεκρού. Η παραγωγή αυτών των επιτάφιων μνημείων δε φαίνεται να επηρεάστηκε από την ταφική νομοθεσία, η οποία περιόριζε αυστηρά τον αριθμό των αναγλύφων κατά την πρώιμη Κλασική περίοδο.

H πόλη τιμούσε τους νεκρούς του πολέμου με ειδικές τελετές τόσο την ημέρα της κηδείας όσο και ετησίως.


| εισαγωγή | οίκος | πόλις | Κλασική Εποχή

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.