Πολλά εργαστήρια χαλκοπλαστικής άνθισαν στην Πελοπόννησο, τον 6ο αιώνα π.Χ., με παλαιότερο πιθανόν εκείνο του ’ργους. Τα χαρακτηριστικά του εργαστηρίου αυτού τα συναντάμε και στη μεγάλη πλαστική της περιοχής, όπως στα αγάλματα του Κλέοβη και του Βίτωνα: μυώδη σώματα με τονισμένες τις αρθρώσεις, σφαιρικά κεφάλια, ισχυροί μηροί και βαριές αναλογίες που εκφράζουν ρώμη αλλά όχι πνευματικότητα.
Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται εγκωμιαστικά στη χαλκοπλαστική και την εξαιρετική τεχνογνωσία των χαλκουργών της Κορίνθου, αλλά λίγα ειδώλια βρέθηκαν στην περιοχή αυτή. Συναντώνται, ωστόσο, άφθονα στα περισσότερα πανελλήνια ιερά. Στις αρχές του 6ου αιώνα τα σώματα διακρίνονται για τη βαριά, "γεωμετρική" ακόμα δομή τους. Στη συνέχεια όμως ακολουθούνται δύο τάσεις. Η πρώτη προσεγγίζει την αργειακή σχολή, ενώ η δεύτερη προτιμάει μορφές με τονισμένους τους κάθετους άξονες, γεροδεμένα αλλά λεπτά κορμιά και πρόσωπα γωνιώδη που παίζουν με το φως. Εντούτοις και οι δύο τάσεις ξεχωρίζουν για τη σαφήνεια των περιγραμμάτων και την ακρίβεια των λεπτομερειών τους. Ωραία παραδείγματα αποτελούν οι ιππείς-Διόσκουροι από τη Δωδώνη και τα ειδώλια της Άρτεμης και του Δία από την Ολυμπία. Επίσης στην Κόρινθο, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, ολόγλυφες μορφές κούρων και κορών χρησιμοποιήθηκαν ως λαβές χαλκών αγγείων και κατόπτρων. Τα κορινθιακά ειδώλια και οι ντόπιες απομιμήσεις τους συναντώνται σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Ελλάδα. Οι σημαντικές αποικίες της Κορίνθου στην περιοχή αυτή -όπως η Αμβρακία, η Κέρκυρα και η Απολλωνία- πρέπει να έπαιξαν ενεργό ρόλο στη διάδοσή τους.


Από τη Σπάρτη του 7ου αιώνα π.Χ. γνωρίζουμε άφθονα μολύβδινα ειδώλια, τα οποία ήταν φιγούρες σχεδόν επίπεδες που χυτεύονταν σε ανοιχτές μήτρες. Τα χάλκινα ειδώλια του 6ου αιώνα διακρίνονται για την πρωτοτυπία των θεμάτων τους και την αυστηρότητα των μορφών τους, ενώ φέρουν και σαφείς ενδείξεις κορινθιακών επιρροών. Τα πρόσωπα, ωστόσο, είναι λιγότερο εκφραστικά από τα αντίστοιχα της Κορίνθου. Συναντάμε οπλίτες, γυμνές κόρες, εφήβους αθλητές και θεούς σε ιερατική ακινησία.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η ορεινή και σχετικά απομονωμένη Αρκαδία. Στα πολυάριθμα ιερά της εντοπίζονται συχνά ειδώλια βοσκών που φέρνουν προσφορά σε κάποια θεότητα, στον Ηρακλή, στη Δήμητρα και συνηθέστερα στον Ερμή. Η τεχνοτροπία τους είναι εκλεκτική, με στοιχεία λακωνικά και κορινθιακά. Τέλος, έχει πολύ συζητηθεί η συμβολή της Σικυώνας στην ανάπτυξη της χαλκοτεχνίας, αλλά για την ώρα τα έργα του σικυώνιου εργαστηρίου δεν είναι εύκολο να ταυτιστούν.


Στην Κεντρική Ελλάδα τα εργαστήρια της Βοιωτίας και της Θεσσαλίας, παρότι δεν έπαψαν ποτέ να δημιουργούν, δεν κατάφεραν να αναπτύξουν μία δική τους τεχνοτροπία. Ο επαρχιακός χαρακτήρας των έργων τους δεν μπόρεσε να ξεπεράσει το επίπεδο της απλής αντιγραφής. Αντίθετα, στη Μακεδονία, όπου μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν αδύνατον ακόμη και να υποθέσουμε την ύπαρξη εργαστηρίων χαλκοπλαστικής, φαίνεται όλο και πιο πιθανόν να ανθούσε μία πολυσυλλεκτική τεχνοτροπία με στοιχεία κυρίως ιωνικά και κορινθιακά. Οι έρευνες των τελευταίων χρόνων έφεραν στο φως περισσότερα έργα, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται ήδη στον "οκλάζοντα της Έδεσσας" και "τον Ηρακλή της Αμφίπολης". Μέχρι στιγμής όμως το φαινόμενο αυτό παρατηρείται πιο καθαρά στο χώρο της τορευτικής.

Ιδιαίτερο κεφάλαιο της χαλκουργίας αποτελούν τα έργα από τη Μεγάλη Ελλάδα και τη Σικελία. Στις περιοχές αυτές κυκλοφορούν κυρίως τορεύματα κορινθιακά και λακωνικά, που επηρεάζουν τα τοπικά εργαστήρια. Δεν πρόκειται όμως για μίμηση, καθώς τα ιταλιωτικά εργαστήρια αναμειγνύουν τα διάφορα στοιχεία με τον τρόπο που χαρακτηρίζει όλη την τέχνη των δυτικών αποικιών. Τρέφουν μία ιδιαίτερη αγάπη για τα στολίδια, ενώ αδιαφορούν για τη λεπτομέρεια και την ακρίβεια. Οι ανατομικές γραμμές σχηματοποιούνται και οι αναλογίες υπακούουν στο διακοσμητικό χαρακτήρα των έργων αυτών. Σημαντικά κέντρα πρέπει να υπήρξαν η Κύμη και ο Τάραντας, στον οποίο είναι εμφανείς -όπως και στους Επιζεφύριους Λοκρούς- οι λακωνικές επιδράσεις.


| εισαγωγή | γράμματα | τέχνες | θρησκεία | Αρχαϊκή Περίοδος

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή.