|
Μία χαρακτηριστική εκδήλωση του ατομικισμού, που εμφανίζεται κατά την Αρχαϊκή περίοδο, είναι η δήλωση της ταυτότητας του καλλιτέχνη στο έργο του. Οι υπογραφές αυτές, ιδιαίτερα γνωστές από τα κεραμικά αγγεία της εποχής και δυνατές χάρη στην επανανακάλυψη της γραφής, παίρνουν τις δύο μορφές έγραφσεν και εποίησεν· ενώ όταν το αγγείο μιλάει προσωποποιημένο: μ' έγραφσεν και μ' εποίησεν. Η πρώτη δηλώνει το ζωγράφο που ζωγράφισε το αγγείο και η δεύτερη τον κεραμέα που το κατασκεύασε . Χάρη στην αναπτυγμένη αυτοεκτίμηση και την υπερηφάνεια κάποιων τεχνιτών, βγαίνουν από την ανωνυμία μερικά εξαίρετα έργα της αττικής αγγειοπλαστικής, ενώ παράλληλα μάς δίνεται η δυνατότητα να αντλήσουμε πληροφορίες για την οργάνωση και τη λειτουργία των εργαστηρίων της αρχαϊκής Aθήνας. Έτσι διασώθηκαν ονόματα όπως του Σοφίλου, του Κλειτία, του Eργότιμου, του Λυδού, του Άμαση, του Εξηκία, του Νικοσθένη και του Ευφρόνιου. |
Στη λογοτεχνία της εποχής, ο δημιουργός ως άτομο ξεπερνά την παράδοση της απλής επίκλησης στις Μούσες και δε διστάζει να αναφερθεί εκτενέστερα σε αυτοβιογραφικά στοιχεία, υποκειμενικές κρίσεις και προσωπικά συναισθήματα. Ο Ησίοδος παραπονιέται για την έλλειψη ελέγχου της εξουσίας (Έργα και Ημέραι 34-41, 174-179, 263-266), ο Σόλων με αληθινή περηφάνεια αναφέρεται σε όσα έκανε για να ανακουφίσει τους φτωχούς και αδύναμους (Eλεγειών 5-6, Ιάμβων 36), η Σαπφώ υμνεί τους έρωτές της (Diehl 40-41, 48, 50, 114, 137) και ο Αρχίλοχος οικτίρει την τύχη που τον έφερε αποικιστή στη Θάσο (frag. 20, 21A, 52, 103). Μέσω της λυρικής ποίησης, η χρήση του πρώτου προσώπου προσδίδει στο "εγώ" την εμπιστοσύνη που αρμόζει σε μοντέλο καθολικής εμβέλειας, ικανό να ανάγει το μερικό και υποκειμενικό σε ισάξιο και αντίπαλο του γενικού και κοινωνικά καθιερωμένου. |
| |
|
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή. |