Οι πιο λεπτομερείς πληροφορίες για την ύπαρξη τραπεζών στην Αθήνα χρονολογούνται τον 4ο αιώνα π.Χ. Αρκετές από αυτές αναφέρονται στη δράση του Πασίωνα και του Φορμίωνα σε σχέση με την πιο διάσημη τράπεζα εκείνης της εποχής. Η ιστορία τους είναι ενδεικτική κυρίως για την οικονομικοκοινωνική θέση των δούλων και για το ρόλο των γυναικών στη μεταβίβαση της περιουσίας, στην προκειμένη περίπτωση της τραπεζικής.
Αρχικά, η τράπεζα ανήκε σε δύο Αθηναίους, τον Αρχέστρατο και τον Αντισθένη, που είχαν δούλο τον Πασίωνα. Με την πάροδο του χρόνου τον απελευθέρωσαν και του ανέθεσαν τη διοίκηση της τράπεζας, της οποίας έγινε ο ιδιοκτήτης, όταν κατάφερε να αποκτήσει την αθηναϊκή υπηκοότητα. Παντρεύτηκε την Αρχίππη, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Απολλόδωρο και τον Πασικλή.
Αργότερα αγόρασε το Φορμίωνα ως δούλο και, αφού τον απελευθέρωσε, τον έβαλε να εργαστεί στην τράπεζα ως ταμίας. Μάλιστα, λίγο πριν πεθάνει, το 370/69 π.Χ., νοίκιασε την τράπεζα σε αυτόν για οκτώ χρόνια. Μετά το θάνατο του Πασίωνα, σύμφωνα με τη διαθήκη του, ο Φορμίων ανέλαβε την προστασία του μικρού του γιου και παντρεύτηκε την Αρχίππη παίρνοντας προίκα 3 τάλαντα και 4000 δραχμές. Από το γάμο αυτό ο Φορμίων απέκτησε δύο γιους και τη χρονιά που εκείνη πέθανε, το 361/0 π.Χ., πήρε την αθηναϊκή υπηκοότητα και συνέχισε τις τραπεζικές του δραστηριότητες.
 |
 |
| | εισαγωγή | γαιοκτησία-γεωργία | εμπόριο | μεταλλεία | | |||
| | κρατική πρόνοια | λειτουργίες | ιδιωτική περιουσία | | |||
| |||