Πριν την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου, το 431 π.Χ., φαίνεται ότι η Αθήνα επέβαλλε φόρο στην ποσότητα του μετάλλου που εξορυσσόταν με την εργασία των δούλων. Μετά το τέλος του πολέμου και τη συνθήκη ειρήνης με τους Σπαρτιάτες, ήταν απαραίτητο οι εργασίες στα μεταλλεία του Λαυρίου να επανέλθουν στους προπολεμικούς τους ρυθμούς, για να συντελέσουν στη βελτίωση της ασθενούς οικονομίας της πόλης και να αρχίσει πάλι η παραγωγή νομισμάτων. Υπήρχαν εκκρεμότητες, όπως οι αποζημιώσεις και οι εισαγωγές κρασιού, ελαιόλαδου και κεραμικής, που έπρεπε να πληρωθούν. Το 406 π.Χ., λίγο πριν από το τέλος του πολέμου, υπήρχε έλλειψη αργύρου και οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν να κόψουν χάλκινα νομίσματα. Η κατάσταση αυτή δε βελτιώθηκε παρά μόνο μετά την πρώτη δεκαετία του 4ου αιώνα π.Χ.

Ο Δεκελικός πόλεμος έφερε σοβαρό πλήγμα στις εργασίες στα μεταλλεία, επειδή έδωσε στους δούλους την ευκαιρία να αυτομολήσουν. Ο ακριβής αριθμός όσων κατέφυγαν στο στρατόπεδο των Λακεδαιμονίων από το 413 π.Χ. (κατάληψη Δεκέλειας) μέχρι το 409 π.Χ., που οι Αθηναίοι οχύρωσαν τη Λαυρεωτική, δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί με ακρίβεια. Πιστεύεται πάντως ότι το μεγαλύτερο ποσοστό από τους 20.000 δούλους που λέγεται ότι αυτομόλησαν το αποτελούσαν δούλοι των μεταλλείων.

Τα μεταλλεία πάντως συνέχισαν να λειτουργούν και κατά τη διάρκεια του Δεκελικού πολέμου αλλά με σαφώς λιγότερο εργατικό δυναμικό. Mετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου δεν ήταν εύκολο για τους Αθηναίους να αντικαταστήσουν τους δούλους που είχαν αυτομολήσει. Δεν υπήρχε πλέον αρκετό διαθέσιμο κεφάλαιο για να αγοραστούν άλλοι και οι περισσότεροι επενδυτές στρέφονταν στα ναυτικά δάνεια, κυρίως επειδή ήταν ευκολότερο να κρύψουν μέσω αυτών τα χρήματά τους από τους φοροεισπράκτορες. Αυτή η δυνατότητα ήταν πολύ σημαντική, ιδιαίτερα μετά το 405 π.Χ., όταν καταργήθηκε ο συμμαχικός φόρος που προστάτευε τους ευπόρους από το θεσμό της εισφοράς.
Επιπλέον, εφόσον τα μεταλλεία δεν είχαν δουλευτεί εντατικά από το 413 π.Χ. και μετά, για να επαναλειτουργήσουν θα έπρεπε να κατασκευαστούν νέες στοές, μία πολυέξοδη και επικίνδυνη διαδικασία.

Η εκμετάλλευση των μεταλλείων εντατικοποιήθηκε στα μέσα του 4ου αιώνα. Πληροφορίες σώζονται κυρίως από επιγραφές εκμισθώσεων, όπου για παράδειγμα μόνο για τη χρονιά του 367/6 π.Χ. προκύπτει ότι υπήρξαν 17 περιπτώσεις δικαιούχων.


| εισαγωγή | γαιοκτησία-γεωργία | εμπόριο | μεταλλεία | Κλασική Εποχή
| κρατική πρόνοια | λειτουργίες | ιδιωτική περιουσία |

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.