Κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., παράλληλα με την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής και της μεγάλης πλαστικής, φαίνεται πως επανεμφανίστηκε η ζωγραφική μνημειακού χαρακτήρα, η οποία είχε στο παρελθόν μία σημαντική παρουσία στη μινωική Κρήτη, τη Σαντορίνη και τα ανάκτορα του μυκηναϊκού κόσμου. Σύμφωνα με τον ανασκαφέα του ναού του Ποσειδώνα στην Ισθμία (γύρω στο 670 π.Χ.), οι εξωτερικοί τοίχοι του ναού ήταν κοσμημένοι με μεγάλες ζωγραφικές συνθέσεις, από τις οποίες όμως έχουν σωθεί μόνο σπαράγματα.

Τα πρώτα πραγματικά ζωγραφικά έργα που γνωρίζουμε από την αρχαϊκή περίοδο είναι οι πήλινες μετόπες από το ναό του Απόλλωνα στο Θέρμο της Αιτωλίας. Πρόκειται για έργα κορινθιακού εργαστηρίου με μυθολογικά θέματα. Παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με την κορινθιακή αγγειογραφία της εποχής, αν και καλύπτουν μία ευρύτερη χρωματική κλίμακα, και χρονολογούνται γύρω στο 630 π.Χ. Από την περιοχή της Κορίνθου προέρχονται και τα λιγοστά δείγματα μεγάλης ζωγραφικής του ακόλουθου αιώνα. Στα Πεντεσκούφια Κορινθίας βρέθηκε μία σειρά από πήλινες αναθηματικές πλάκες των μέσων του 6ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζουν μερικά στάδια της αγγειοπλαστικής εργασίας και είναι πιθανότατα αφιερώματα κεραμέων και αγγειογράφων. Στο σπήλαιο του Πιτσά, κοντά στη Σικυώνα, βρέθηκαν μερικοί ξύλινοι πίνακες που χρονολογούνται γύρω στο 530 π.Χ. Είναι καλυμμένοι με λευκό επίχρισμα και οι μορφές τους εκτελεσμένες σε πολυχρωμία. Ο καλύτερα διατηρημένος από αυτούς παριστάνει μία σκηνή θυσίας.

Προφανώς δεν είναι τυχαία η διατήρηση μνημείων της αρχαϊκής ζωγραφικής στην κορινθιακή σφαίρα επιρροής. Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, η ζωγραφική ξεκίνησε από την Κόρινθο ή τη Σικυώνα και οι επιφανέστεροι πρωτοπόροι της ήταν οι Κορίνθιοι Κλεάνθης, Αρίδικος και Έκφαντος και ο Σικυώνιος Τηλεφάνης. Στον Κλεάνθη μάλιστα αποδίδει πίνακες με την άλωση της Τροίας και τη γέννηση της Αθηνάς, που βρίσκονταν στο ναό της Αλφειονίας Αρτέμιδος στην Πίσσα της Ηλείας. Όλοι οι παραπάνω ζωγράφοι τοποθετούνται στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. και σ' αυτούς αποδίδονται διάφορες καινοτομίες, όπως ο υπομνηματισμός των μορφών και η δήλωση των γραμμικών λεπτομερειών στο εσωτερικό τους, εφόσον μέχρι τότε σχεδιάζονταν μόνο με περίγραμμα. Στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. πρέπει να έδρασε ο Κίμων από τις Κλεωνές, στον οποίο προσγράφονται βελτιώσεις στην απόδοση των χαρακτηριστικών των προσώπων, στις κατά τομή μορφές και στις ανατομικές λεπτομέρειες (αρθρώσεις και φλέβες).

Ο Κίμων όφειλε πολλά στα επιτεύγματα του λίγο παλαιότερού του Εύμαρου από την Αθήνα. Και είναι αλήθεια ότι τα μόνα δείγματα ζωγραφικής που γνωρίζουμε εκτός κορινθιακής σφαίρας, προέρχονται από την Αθήνα. Πρόκειται για μία πήλινη μετόπη από την Ακρόπολη με παράσταση οπλιτοδρόμου (γύρω στο 500 π.Χ.) και για μερικές επιτύμβιες στήλες του τελευταίου τετάρτου του 6ου αιώνα π.Χ. Σημαντικότερη είναι εκείνη του Λυσέα, από την οποία δυστυχώς τα χρώματα έχουν σήμερα χαθεί. Μία ιδέα για τα έργα του τέλους της αρχαϊκής περιόδου παίρνουμε και από τις ζωγραφιές που κοσμούσαν ταφικά μνημεία στο Ελμαλί της Λυκίας και στην Ποσειδωνία της Ιταλίας.


| εισαγωγή | γράμματα | τέχνες | θρησκεία | Αρχαϊκή Περίοδος

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή.