Η τέχνη των πρώτων χρόνων μετά τα Περσικά εξέφρασε με συγκλονιστική μεγαλοπρέπεια και ρωμαλέα πλαστικότητα την αυστηρή ισορροπία ανάμεσα στην ώριμη ένταση και την ήρεμη επίγνωση ελευθερίας. Ακολούθησε το θαύμα που ονομάστηκε "κλασικό" και ταύτισε τον όρο αυτό με τις έννοιες της διαχρονικής αξίας και της τελειότητας. Στη διάρκεια μιας γενιάς δημιουργήθηκαν τόσα έργα μοναδικής πνευματικής πυκνότητας και ασύγκριτης καλλιτεχνικής αρτιότητας, ώστε δικαίως να θεωρείται η Aθήνα κοιτίδα ολόκληρου του μετέπειτα δυτικού πολιτισμού. Ο θαυμασμός για την τέχνη αυτής της εποχής συνδέεται με το πολυδιάστατο περιεχόμενο, τον εσωτερικό δυναμισμό και την οικουμενική αξία αυτών των έργων. Γιατί η επίφαση γαλήνης των κλασικών μορφών δεν οφείλεται σε απουσία πάθους και εσωτερικών συγκρούσεων, αλλά στην αρμονική σύνθεση των αντιθέσεων μέσα από τη συνειδητή και κοπιώδη προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει τον κόσμο και τον εαυτό του. Η ευδαιμονία που αποπνέουν αυτά τα έργα είναι αποτέλεσμα ευφυούς συγκερασμού των παλαιών καθιερωμένων στοιχείων με νέες ριζοσπαστικές λύσεις, της παρθενικής διαύγειας με τη συσσωρευμένη εμπειρία, της νεανικής ικμάδος με την εγκρατή ωριμότητα.

Η αρχιτεκτονική της εποχής κατόρθωσε να υπερκεράσει τις αυστηρές επιταγές του λατρευτικού προορισμού και των εδαφολογικών περιορισμών, θέτοντας παράλληλα πρωτόφαντα αισθητικά κριτήρια. Η γλυπτική του 5ου αιώνα π.Χ. απεικονίζει τους θεούς σε απαράμιλλο μεγαλείο και βαθιά πνευματικότητα. Αλλά και οι άνθρωποι πλάθονται με καλαίσθητα, εύχυμα κορμιά και εράσμια πρόσωπα, με το ήθος να ακτινοβολεί στο εναργές τους βλέμμα. Τον επόμενο αιώνα τα σώματα γίνονται πιο αβρά και ευλύγιστα, αποκτούν διάσταση στο χώρο και ετοιμάζουν δειλά τη μετάβαση στην ελληνιστική τέχνη. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για το άτομο και η σπουδή των παθών του ωθούν στη μεγαλύτερη κατάκτηση της εποχής, το πορτρέτο.

Η ζωγραφική, χαμένη για μας στο μεγαλύτερο μέρος της, φαίνεται πως διερεύνησε μέσα από τους δικούς της δρόμους τη σχέση του ανθρώπου με το χώρο και τα όρια της τελειότητας. Αχνές αντανακλάσεις της διακρίνουμε στην αγγειογραφία, η οποία στα κλασικά χρόνια με την εκφραστικότητα του σχεδίου της και τις ισορροπημένες συνθέσεις συναγωνίζεται τις μεγάλες τέχνες σε ήθος και ευγένεια. Η κοροπλαστική συνδυάζει στις μορφές της τη δομική στερεότητα με την κομψότητα και την εκλέπτυνση. Η μεταλλοτεχνία συμπληρώνει την εικόνα υψηλής δεξιοτεχνίας και καλλιτεχνικής ευαισθησίας που χαρακτηρίζει το σύνολο της κλασικής δημιουργίας.

Τέλος, στην Κλασική περίοδο οι τέχνες του ωραίου και του καλού και οι ιδανικές αισθητικές εκφράσεις τους αποτελούν για πρώτη φορά αντικείμενο φιλοσοφικής και επιστημονικής παρατήρησης. Η καλλιτεχνική εγρήγορση και η χειμαρρώδης δημιουργικότητα της εποχής ολισθαίνουν στη διάρκεια του 4ου αιώνα π.Χ., ανεπαίσθητα αλλά αμετάκλητα, προς την ελληνιστική διάσπαση και την ανασύσταση της πνευματικής και καλλιτεχνικής ταυτότητας του ελληνικού κόσμου.

| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία |	Κλασική Εποχή
Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους. Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.